Vì các doanh nghiệp hiện nay đều cần các kỹ sư kinh doanh có chuyên môn kỹ thuật và khả năng xử lý vấn đề nên lĩnh vực này luôn cần nhân lực. Tuy nhiên, các trường đại học ở Việt Nam hiện chưa có ngành đào tạo cụ thể để đào tạo các nhà kinh doanh.
Vì vậy, những câu hỏi sau đây sẽ được giải đáp: Business Analyst -BA là gì, làm việc gì, học gì để ra làm BA, những yêu cầu xã hội của nghề này và những cơ hội thăng tiến ra sao?
Business Analyst (BA) là gì?
Business Analyst (BA) là một nghề chuyên nghiệp trong lĩnh vực kinh doanh và công nghệ, chịu trách nhiệm phân tích, đánh giá và xác định các nhu cầu, quy trình của doanh nghiệp và đề xuất các giải pháp phù hợp nhằm cải thiện hiệu quả hoạt động.
Công việc của một Business Analyst (BA) thường liên quan đến việc kết nối giữa các bộ phận kinh doanh và kỹ thuật trong tổ chức, đảm bảo rằng các giải pháp được triển khai phù hợp với yêu cầu kinh doanh và đạt được mục tiêu đề ra.
Một Business Analyst (BA) giúp liên kết các bên liên quan trong tổ chức (bao gồm quản lý, đội ngũ phát triển phần mềm và người sử dụng cuối) để đảm bảo rằng các mục tiêu và yêu cầu kinh doanh được chuyển thành các giải pháp công nghệ hoặc thay đổi quy trình phù hợp.
Business Analyst (BA) không chỉ có trong ngành IT mà còn trong các ngành khác như ngân hàng và vận chuyển. BA thường xuyên sử dụng thuật ngữ “các bên liên quan”, cần hiểu rõ. Các bên liên quan bao gồm bất kỳ ai có đóng góp vào dự án, chẳng hạn như đội kỹ thuật, công ty dự án, chủ đầu tư, đối tác, khách hàng, v.v.
Mặc dù có nhiều hướng phát triển khác nhau cho nghề Business Analyst (BA), nhưng các vị trí sẽ được chia thành ba nhóm chính dựa trên ngành:
– Vận hành: Vị trí này liên quan đến tài chính, chi phí và quản lý nhân sự. Có thể là các nhà quản lý dự án, nhà quản lý hàng hóa hoặc nhà quản lý chương trình.
– Quản lý: Công việc này bao gồm các vị trí BA Team Lead, BA Practice Lead, BA Program Lead và các vị trí cao hơn bao gồm BA Manager và Giám đốc quan hệ doanh nghiệp.
– Xây dựng kế hoạch phát triển doanh nghiệp: Kiến trúc viên doanh nghiệp và Kiến trúc viên doanh nghiệp
Nhiệm vụ chính của Business Analyst:
- Phân tích yêu cầu: Business Analyst (BA) làm việc với các bên liên quan để thu thập, phân tích và tài liệu hóa các yêu cầu kinh doanh liên quan đến dự án. Họ đảm bảo rằng tất cả mọi người đều hiểu các mục tiêu và yêu cầu của dự án.
- Xác định giải pháp: BA xác định các giải pháp có thể, chẳng hạn như thay đổi quy trình kinh doanh, sử dụng phần mềm mới hoặc phát triển hệ thống mới, để tăng hiệu quả và đáp ứng mục tiêu của công ty.
- Tài liệu hóa: Business Analyst (BA) chịu trách nhiệm viết các tài liệu quy trình và kỹ thuật cũng như các tài liệu yêu cầu để đảm bảo rằng các yêu cầu được trình bày một cách đầy đủ và chính xác cho đội ngũ phát triển và các bên liên quan.
- Giao tiếp giữa các bên liên quan: BA giúp mọi nhóm trong tổ chức liên lạc với nhau, từ người dùng đến nhà quản lý và đội ngũ phát triển phần mềm. Họ cần đảm bảo rằng tất cả các bên đều có cùng một mục tiêu và hiểu rõ các yêu cầu.
- Kiểm thử và xác nhận: Business Analyst (BA) tham gia vào quá trình kiểm thử để đảm bảo rằng các giải pháp đáp ứng yêu cầu. Ngoài ra, họ có thể tham gia đánh giá và xác nhận giải pháp cuối cùng trước khi được sử dụng.
- Cải tiến liên tục: BA tiếp tục theo dõi, đánh giá hiệu quả và đưa ra các đề xuất để tối ưu hóa quy trình kinh doanh sau khi giải pháp được triển khai.
Kỹ năng cần có của một Business Analyst (BA)
Giao tiếp và xây dựng mối quan hệ
Hãy cố gắng cải thiện khả năng trình bày và diễn đạt vì Business Analyst (BA) phải là một người giao tiếp tốt để tổ chức và điều hành buổi họp thành công. Khả năng tạo ra các mối quan hệ tốt và thuận lợi giữa các bên liên quan, từ việc ứng xử, giao tiếp và đàm phán, là kỹ năng mềm quan trọng nhất của một BA giỏi.
Kỹ năng công nghệ
Một Business Analyst (BA) cần nắm bắt các ứng dụng công nghệ hiện tại, hiểu các thành tựu có thể đạt được thông qua các nền tảng hiện tại và áp dụng các công nghệ mới để tìm ra các giải pháp kinh doanh. Kỹ năng kiểm thử phần mềm và thiết kế hệ thống kinh doanh cũng rất quan trọng trong quá trình phân tích kỹ thuật. Bạn cần có khả năng sử dụng ngôn ngữ kinh doanh khi giao tiếp với khách hàng và nhóm kỹ thuật.
Kỹ năng phân tích
Để trở thành một Business Analyst xuất sắc, bạn cần có các kỹ năng phân tích để đảm bảo rằng nhu cầu kinh doanh của khách hàng được hiểu đúng và truyền đạt một cách chính xác vào các sản phẩm.
Ngoài ra, công việc của một BA đôi khi đòi hỏi phải kiểm tra tài liệu, dữ liệu, kết quả khảo sát và quy trình làm việc để xác định các quy trình xử lý cần được cải thiện để giải quyết các vấn đề kinh doanh. Một đặc điểm quan trọng của một nhà phân tích kinh doanh thành công là khả năng phân tích tốt.
Kỹ năng xử lý vấn đề
Công việc của các Business Analyst (BA) thường xuyên phải thích nghi với sự thay đổi nhanh chóng của ngành IT. Khi các chuyên gia tạo ra các giải pháp kinh doanh cho khách hàng, không có gì chắc chắn rằng chúng sẽ được sử dụng, vì vậy khả năng nhanh chóng giải quyết vấn đề và tiến triển thành công trong dự án là một yếu tố quan trọng của một nhà phân tích kinh doanh.
Kỹ năng ra quyết định
Đây cũng là một kỹ năng quan trọng của một người BA. Một BA nên có khả năng đánh giá tình hình chính xác, tiếp thu ý kiến của các bên liên quan và quyết định cách xử lý phù hợp với tình hình của từng bên.
Kỹ năng quản lý
Khả năng quản lý dự án là một kỹ năng mềm mà Business Analyst (BA) cần có. Lập kế hoạch phạm vi dự án, chỉ đạo nhân viên, xử lý thay đổi, dự báo ngân sách và quản lý giám sát để đảm bảo rằng tất cả các thành viên trong dự án đều làm việc đúng thời hạn.
Kỹ năng đàm phán và thuyết phục
Kỹ năng đàm phán của một Business analyst (BA) phải được sử dụng thường xuyên trong quá trình đấu thầu cho các dự án của khách hàng để đạt được mục tiêu của cả công ty và cung cấp cho khách hàng một giải pháp phù hợp. Một kỹ sư kinh doanh cần có khả năng đàm phán và thuyết phục mạnh mẽ để duy trì mối quan hệ tốt với các đối tác bên ngoài và các nhóm như kỹ thuật và kinh doanh.
Business Analyst (BA) cần học ngành gì?
Ngành Hệ thống thông tin quản lý
Sinh viên sẽ được đào tạo 3 nhóm kiến thức chính:
- Kinh tế
- Công nghệ thông tin
- Hệ thống thông tin quản lý cùng các kỹ năng mềm cần thiết
Sinh viên sẽ có kiến thức về các chủ đề như thiết kế, quản lý, hệ thống thông tin, phân tích dữ liệu, v.v. Có thể nói rằng các Business Analyst (BA) được đào tạo cả về kinh tế và kỹ thuật từ ngành Hệ thống thông tin quản lý rất thuận lợi.
Ngành Công nghệ thông tin
Kỹ thuật phần mềm, kỹ thuật mạng, hệ thống thông tin truyền thông và mạng máy tính và nhiều chuyên ngành khác nhau sẽ bao gồm ngành CNTT.
Về cơ bản, sinh viên học ngành công nghệ thông tin sẽ có lợi thế khi làm Business Analyst (BA) vì họ sẽ biết về quản lý hệ thống phần mềm, xây dựng, phát triển và kiểm thử phần mềm và cách xử lý các vấn đề thực tế bằng phần mềm. Ngoài ra, bạn sẽ cần học thêm về kỹ năng giao tiếp, làm việc nhóm và chuyên môn nếu bạn là một BA trong lĩnh vực CNTT.
Nhóm ngành kinh tế
Ngành kinh tế bao gồm các lĩnh vực liên quan đến kinh tế và quản trị, chẳng hạn như kế toán, kiểm toán và ngân hàng. Kiến thức nền tảng về quản trị, kinh tế, kế toán và ngân hàng sẽ được cung cấp cho sinh viên trong mọi nhóm ngành.
Khi bạn có bằng BA, đây cũng là một lợi thế. Tuy nhiên, nhược điểm của nhóm ngành này là không có kiến thức cơ bản về CNTT, vì vậy sẽ khó thực hiện các nhiệm vụ yêu cầu kiến thức sâu về kỹ thuật. Các bạn có thể học thêm về CNTT khi làm BA.
