Trong bối cảnh toàn cầu hóa và sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ, các phương thức thanh toán quốc tế đang ngày càng đối diện với nhiều thách thức về tốc độ, chi phí và tính bảo mật. Việc ứng dụng Blockchain đã mở ra một kỷ nguyên mới trong lĩnh vực tài chính. Công nghệ này không chỉ giúp giảm thiểu sự phụ thuộc vào các trung gian truyền thống mà còn tạo ra một môi trường thanh toán hiệu quả hơn, nhanh chóng và bảo mật.

Bài viết này của CIT sẽ giúp bạn khám phá những ứng dụng tiềm năng của blockchain trong thanh toán quốc tế, từ đó làm rõ những lợi ích mà công nghệ này mang lại cho hệ thống tài chính toàn cầu.

Ứng dụng Blockchain trong thanh toán quốc tế là gì?

Ứng dụng Blockchain trong thanh toán quốc tế là việc sử dụng công nghệ blockchain để thực hiện các giao dịch tài chính xuyên biên giới một cách nhanh chóng, minh bạch và an toàn. Blockchain, với đặc điểm nổi bật là một sổ cái phân tán (distributed ledger), cho phép ghi lại và xác thực các giao dịch mà không cần thông qua một bên trung gian truyền thống như ngân hàng hoặc các tổ chức tài chính.

Blockchain là một hệ thống lưu trữ dữ liệu phân tán, nơi các giao dịch được ghi lại trong các khối dữ liệu liên kết với nhau thành một chuỗi (blockchain). Mỗi giao dịch được xác nhận và mã hóa trên nhiều nút (node) trong mạng lưới, giúp đảm bảo tính an toàn, minh bạch và không thể thay đổi thông tin sau khi được ghi nhận.

Lợi ích của việc ứng dụng Blockchain trong thanh toán quốc tế

Tốc độ giao dịch nhanh chóng

Các giao dịch truyền thống qua ngân hàng có thể mất từ vài ngày đến vài tuần do quy trình xử lý phức tạp và sự tham gia của nhiều bên trung gian. Blockchain cho phép thực hiện giao dịch trong vòng vài phút hoặc thậm chí vài giây.
Khác với hệ thống ngân hàng truyền thống bị giới hạn bởi thời gian làm việc và ngày lễ, blockchain hoạt động liên tục, giúp giao dịch quốc tế diễn ra mọi lúc.

Giảm chi phí giao dịch

Blockchain không cần sự tham gia của các bên trung gian như ngân hàng, tổ chức tài chính hoặc hệ thống chuyển tiền quốc tế (ví dụ: SWIFT), giúp giảm đáng kể các khoản phí liên quan.
Khi sử dụng tiền điện tử hoặc stablecoin, chi phí chuyển đổi tiền tệ giữa các quốc gia được giảm thiểu.

Tính minh bạch và không thể thay đổi

Mọi giao dịch được ghi lại trên blockchain và có thể được xem bởi tất cả các bên tham gia, đảm bảo tính minh bạch.
Dữ liệu trên blockchain được mã hóa và không thể thay đổi, giúp ngăn chặn gian lận và đảm bảo tính toàn vẹn của giao dịch.

Bảo mật cao

Ứng dụng blockchain trong thanh toán giúp người dùng sử dụng các công nghệ mã hóa tiên tiến và cơ chế đồng thuận giữa các nút mạng để đảm bảo tính an toàn của dữ liệu giao dịch. Mỗi giao dịch được ghi nhận và không thể thay đổi sau khi đã được xác nhận, điều này giúp bảo vệ các giao dịch khỏi gian lận, lỗi hệ thống và các hành vi xâm nhập bất hợp pháp.

Tự động hóa thông qua Hợp đồng thông minh (Smart Contracts)

Hợp đồng thông minh là các chương trình tự động thực hiện các điều khoản của hợp đồng khi các điều kiện được đáp ứng, giúp giảm thiểu sai sót và tăng tốc độ xử lý
Quy trình thanh toán được tự động hóa, giảm thiểu rủi ro do lỗi thủ công hoặc gian lận.

Giảm rủi ro tỷ giá hối đoái

Các loại tiền điện tử ổn định giá trị (stablecoin) được gắn với các loại tiền tệ fiat như USD hoặc EUR, giúp giảm thiểu rủi ro biến động tỷ giá hối đoái trong giao dịch quốc tế.

Tiếp cận tài chính toàn cầu

Ứng dụng Blockchain trong thanh toán quốc tế cho phép những người không có tài khoản ngân hàng truyền thống tham gia vào hệ thống thanh toán quốc tế thông qua ví điện tử và tiền điện tử
Các doanh nghiệp và cá nhân có thể dễ dàng thực hiện giao dịch xuyên biên giới mà không bị giới hạn bởi hệ thống ngân hàng địa phương.

Chống gian lận và bảo vệ quyền lợi người dùng

Khả năng gian lận, sai sót hoặc can thiệp vào các giao dịch rất thấp do blockchain sử dụng cơ chế xác thực phân tán và ghi lại tất cả các giao dịch trên các bản ghi không thể thay đổi. Điều này tạo điều kiện thuận lợi để bảo vệ quyền lợi của cả người gửi và người nhận trong các giao dịch quốc tế.

>>> Dịch vụ thiết kế web 3.0, công nghệ Blockchain chuyên nghiệp, uy tín nhất hiện nay

Các ứng dụng Blockchain trong thanh toán quốc tế

ứng dụng blockchain trong thanh toán quốc tế, lĩnh vực tài chính

Chuyển tiền nhanh chóng và tiết kiệm chi phí

Các nền tảng như Ripple (với sản phẩm RippleNet) cung cấp dịch vụ thanh toán xuyên biên giới bằng cách sử dụng Blockchain để kết nối các tổ chức tài chính, ngân hàng, và các đối tác thanh toán trực tiếp với nhau mà không cần trung gian. Ripple giúp giảm thời gian và chi phí của các giao dịch quốc tế, giúp các giao dịch chuyển tiền nhanh chóng và rẻ hơn so với các hệ thống truyền thống như SWIFT.

Sử dụng Stablecoin cho thanh toán quốc tế

Stablecoin, một loại tiền điện tử có giá trị ổn định nhờ được liên kết với tài sản ổn định (như USD, EUR hoặc vàng), là một ứng dụng tiềm năng khác của Blockchain trong thanh toán quốc tế. Các stablecoin như USDT (Tether), USDC (USD Coin) hoặc DAI được sử dụng để thanh toán giữa các quốc gia mà không phải lo lắng về sự thay đổi tỷ giá như các đồng tiền mã hóa khác, chẳng hạn như Bitcoin.

Vì stablecoin giữ giá trị ổn định, chúng giúp giảm thiểu rủi ro trong các giao dịch quốc tế và có thể dễ dàng chuyển đổi giữa các loại tiền tệ mà không cần phụ thuộc vào các ngân hàng trung gian.

Thanh toán giữa các doanh nghiệp (B2B)

Các doanh nghiệp sử dụng blockchain để thực hiện các giao dịch thanh toán quốc tế giữa các doanh nghiệp với doanh nghiệp. Stellar cung cấp giải pháp thanh toán nhanh chóng và chi phí thấp cho các giao dịch giữa doanh nghiệp và doanh nghiệp quốc tế. Các doanh nghiệp có thể sử dụng Stellar để chuyển tiền với các đối tác kinh doanh ở các quốc gia khác mà không cần qua hệ thống ngân hàng truyền thống, giảm chi phí và thời gian chờ đợi.

Tạo ra các giải pháp thanh toán không biên giới

Các tổ chức tài chính và các doanh nghiệp FinTech đang sử dụng blockchain để phát triển các giải pháp thanh toán không biên giới cho phép người dùng ở bất kỳ đâu trên thế giới thanh toán hoặc nhận tiền mà không gặp phải các hạn chế về địa lý hoặc khu vực. Các công ty lớn như PayPal và Visa đang tích hợp Blockchain vào các nền tảng thanh toán của mình, giúp người dùng thực hiện các giao dịch xuyên biên giới một cách an toàn hơn.

Tạo ra các “smart contracts” (hợp đồng thông minh)

Hợp đồng thông minh (smart contracts) là một ứng dụng nổi bật của Blockchain trong thanh toán quốc tế. Các hợp đồng này là các thỏa thuận tự động được thực hiện khi các điều kiện nhất định được đáp ứng, mà không cần sự can thiệp của bên thứ ba

Ví dụ, trong thương mại toàn cầu, một hợp đồng thông minh có thể tự động thực hiện thanh toán khi các điều kiện đã được xác minh và hàng hóa được giao. Điều này làm giảm các tranh chấp, tăng tốc độ giao dịch và giảm chi phí xử lý. Điều này cũng làm tăng sự tin cậy giữa các bên.

Tiền điện tử quốc gia và CBDC (Central Bank Digital Currencies)

Một số quốc gia đã bắt đầu nghiên cứu và thử nghiệm tiền điện tử quốc gia (CBDC) bằng cách sử dụng công nghệ blockchain để thực hiện các thanh toán quốc tế. Ví dụ, tiền tệ kỹ thuật số đang được thử nghiệm của Trung Quốc, China Digital Yuan, có khả năng trở thành một phương tiện thanh toán mạnh mẽ trên toàn cầu trong tương lai.

Các ngân hàng trung ương khác cũng đang xem xét việc phát hành CBDC để tăng tốc độ và an toàn cho các giao dịch quốc tế.

Quản lý chuỗi cung ứng và thanh toán xuyên biên giới

Blockchain có thể hỗ trợ theo dõi và xác minh các giao dịch liên quan đến hàng hóa và dịch vụ xuyên biên giới trong lĩnh vực chuỗi cung ứng. Các doanh nghiệp có thể sử dụng blockchain để theo dõi tình trạng của hàng hóa trong suốt quá trình vận chuyển. Điều này cho phép họ xác nhận các giao dịch khi hàng hóa được giao.

Các nền tảng như VeChain làm tăng tính minh bạch và hiệu quả trong thanh toán quốc tế bằng cách cung cấp các giải pháp Blockchain cho chuỗi cung ứng toàn cầu.

Giải pháp thanh toán cho các quốc gia không có ngân hàng

Blockchain có thể cung cấp các giải pháp thanh toán quốc tế cho những nơi không có ngân hàng hoặc ít có. Các cá nhân và doanh nghiệp ở các quốc gia kém phát triển có thể tham gia vào nền kinh tế toàn cầu thông qua công nghệ này mà không cần tài khoản ngân hàng hoặc sự can thiệp của các tổ chức tài chính trung gian.

Bitcoin và các loại tiền điện tử khác đã giúp những người không có tài khoản ngân hàng có thể thanh toán dễ dàng trên toàn cầu.

>>> Thiết kế ứng dụng Blockchain theo yêu cầu, chuyên nghiệp

Những thách thức trong tương lai của việc ứng dụng blockchain trong thanh toán quốc tế

Xu hướng ứng dụng Blockchain trong thanh toán quốc tế

Mặc dù blockchain mang lại nhiều cơ hội thanh toán quốc tế, nhưng việc sử dụng công nghệ này cũng đối mặt với một số vấn đề quan trọng trong tương lai. Cả công nghệ và các yếu tố pháp lý, kinh tế và xã hội đều góp phần vào những khó khăn này. Dưới đây là những trở ngại quan trọng nhất đối với việc sử dụng Blockchain trong thanh toán quốc tế:

Thách thức về quy định pháp lý

Thiếu khung pháp lý thống nhất: Các quốc gia có cách tiếp cận khác nhau đối với blockchain và tiền điện tử, dẫn đến sự thiếu đồng nhất trong quy định pháp lý. Điều này gây khó khăn cho việc triển khai các giải pháp blockchain xuyên biên giới.
Tuân thủ quy định AML/KYC: Việc đảm bảo tuân thủ các quy định chống rửa tiền (AML) và xác minh danh tính (KYC) trên nền tảng blockchain có thể phức tạp và tốn kém.
Rủi ro pháp lý: Sự thay đổi nhanh chóng trong các quy định pháp lý có thể gây rủi ro cho các doanh nghiệp và tổ chức sử dụng blockchain.

Khả năng tương thích và tiêu chuẩn hóa

Blockchain hiện nay có rất nhiều nền tảng và giao thức khác nhau, mỗi nền tảng có các yêu cầu và cách thức vận hành riêng biệt. Điều này gây khó khăn trong việc tích hợp các hệ thống Blockchain khác nhau vào các nền tảng thanh toán quốc tế hiện có.
Việc thiếu một chuẩn mực hoặc giao thức chung sẽ làm giảm hiệu quả của việc triển khai rộng rãi Blockchain trong các giao dịch quốc tế. Do đó, việc đạt được sự thống nhất trong tiêu chuẩn hóa và khả năng tương thích giữa các hệ thống là một thách thức lớn.

Vấn đề bảo mật và bảo vệ dữ liệu

Mặc dù Blockchain được cho là an toàn nhờ vào cơ chế mã hóa và tính bất biến của dữ liệu, nhưng nó không hoàn toàn miễn nhiễm với các mối đe dọa bảo mật. Các cuộc tấn công mạng, như tấn công 51% hoặc các cuộc tấn công vào các sàn giao dịch tiền điện tử, có thể gây ra tổn thất lớn cho các hệ thống Blockchain.
Ngoài ra, bảo mật của các ví điện tử và các thông tin giao dịch vẫn là vấn đề quan trọng cần được giải quyết. Các vấn đề liên quan đến quyền riêng tư và bảo mật dữ liệu người dùng, đặc biệt là khi Blockchain có thể bị yêu cầu tiết lộ thông tin cá nhân, vẫn là những thách thức cần khắc phục.

Biến động của thị trường tiền điện tử

Giá trị của các loại tiền điện tử như Bitcoin và Ethereum có thể biến động mạnh trong thời gian ngắn, gây rủi ro cho các bên tham gia thanh toán quốc tế.
Mặc dù các stablecoin giúp giảm thiểu biến động tỷ giá, nhưng các loại tiền điện tử khác vẫn có sự biến động giá mạnh mẽ, điều này khiến những ai sử dụng Blockchain để thanh toán quốc tế gặp rủi ro.
Các giao dịch trên toàn cầu có thể bị ảnh hưởng bởi sự thay đổi của tiền điện tử, đặc biệt là khi các doanh nghiệp phải đối mặt với giá trị của tiền điện tử thay đổi đột ngột, gây khó khăn cho việc lên kế hoạch tài chính và giá trị thanh toán.

Chấp nhận và sự tin tưởng của người dùng

Nhiều người dùng và doanh nghiệp vẫn chưa hiểu rõ về cách hoạt động của blockchain, dẫn đến sự e ngại trong việc áp dụng.
Các ngân hàng và tổ chức tài chính truyền thống có thể không muốn chuyển đổi sang blockchain do lo ngại về rủi ro và chi phí đầu tư ban đầu.

Chuyển đổi từ hệ thống truyền thống sang Blockchain

Hiện tại, các tổ chức tài chính và các tổ chức thanh toán quốc tế sử dụng các hệ thống thanh toán truyền thống như SWIFT, PayPal và các dịch vụ thanh toán ngân hàng khác. Để chuyển sang một hệ thống blockchain, cơ sở hạ tầng, quy trình và thậm chí văn hóa của tổ chức phải thay đổi đáng kể.
Điều này có thể khiến việc triển khai Blockchain trên diện rộng trở nên khó khăn, nhất là khi các doanh nghiệp và ngân hàng phải đối mặt với chi phí chuyển đổi, vấn đề về tích hợp hệ thống và chi phí đào tạo nhân viên.

Một số công nghệ khác ngoài blockchain có thể được sử dụng trong thanh toán quốc tế. Ngoài ra, các nghiên cứu đang được tiến hành để đưa các công nghệ như AI, Big Data, Cloud Computing và RPA (Robotic Process Automation) vào các hệ thống thanh toán quốc tế.
Trong một số trường hợp, các công nghệ này có thể mang lại lợi ích tương tự hoặc thậm chí vượt trội so với Blockchain. Do đó, để giữ vị thế của mình trong ngành thanh toán quốc tế, Blockchain sẽ phải cạnh tranh với các công nghệ khác.

Mặc dù blockchain có khả năng cách mạng hóa ngành thanh toán quốc tế, nhưng việc sử dụng rộng rãi vẫn đối mặt với nhiều vấn đề về quy định pháp lý, khả năng mở rộng, bảo mật và sự chấp nhận của người dùng. Các quốc gia, tổ chức tài chính và các bên liên quan phải hợp tác chặt chẽ với nhau để vượt qua những trở ngại này và xây dựng một hệ sinh thái blockchain hiệu quả và bền vững.