Hiện nay, trong ngành kinh doanh và đầu tư thuật ngữ giá vốn hàng bán được nhắc đến rất nhiều. Vậy giá vốn hàng bán là gì và công thức tính giá vốn bán hàng như thế nào mới là chính xác nhất? Theo dõi bài viết để biết thông tin về kiến thức giá vốn hàng bán là gì mà người làm kinh doanh cần phải nắm rõ nhé.
Giá vốn hàng bán là gì?
Giá vốn hàng bán trong tiếng anh gọi là Cost of Goods sold hoặc Cost of sales được viết tắt là COGS và COS. Giá vốn hàng bán được hiểu là giá trị vốn của hàng bán đã tiêu thụ trong một khoảng thời gian cụ thể (trong một kỳ). Nó bao gồm toàn bộ chi phí để tạo ra một sản phẩm. Ngoài ra, nó còn liên quan đến quá trình bán hàng bao gồm chi phí bán hàng, chi phí quản lý doanh nghiệp, giá vốn hàng xuất kho. Trong quá trình sản xuất, giá vốn hàng bán được phân biệt ở các giai đoạn khác nhau như:
- Giá vốn hàng tại điểm mua sản phẩm hàng hóa hay còn gọi là giá trị mua thực tế.
- Đối với các công ty thương mại, giá vốn hàng bán là tổng các chi phí để hàng hóa có mặt tại kho. Bao gồm giá mua từ nhà cung cấp, VAT, bảo hiểm, phí vận chuyển,…
- Đối với các công ty sản xuất, tổng chi phí sẽ nhiều hơn bởi vì đầu vào chỉ là nguyên liệu tạo thành phẩm.
Giá vốn hàng bán sẽ thay đổi phụ thuộc vào các quy định theo hợp đồng với bên cung cấp. Do một số nhà cung cấp sẽ cộng các khoản phí như thuế, bảo hiểm, vận chuyển… vào giá bán hàng.
Công thức tính giá vốn hàng bán phổ biến nhất hiện nay
Công thức tính giá vốn hàng bán chính xác như sau:
COGS = Giá trị hàng tồn kho đầu kỳ + Hàng mua trong kỳ – Giá trị hàng tồn kho cuối kỳ
Trong đó:
- Hàng tồn kho được bán nằm trong báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh theo tài khoản giá vốn hàng bán.
- Hàng tồn kho đầu năm là hàng tồn kho chưa được bán còn lại từ năm trước.
- Bất kỳ hoạt động mua hàng bổ sung hoặc sản xuất được thực hiện do công ty sản xuất hoặc dưới hình thức bán lẻ đều được thêm vào hàng tồn kho ban đầu.
- Vào cuối năm, hàng hóa không bán được sẽ trừ vào tổng hàng tồn kho đầu năm và các khoản mua bổ sung. Con số thu được cuối cùng từ phép tính là giá vốn hàng bán trong năm.
Các phương pháp tính giá vốn hàng bán được sử dụng nhiều hiện nay
Hiện nay trên thị trường đang tồn tại 3 công thức tính giá vốn hàng bán chính xác, cụ thể như sau:
Công thức tính FIFO (Nhập trước xuất trước) phổ biến nhất hiện nay
Cách tính này có thể hiểu là nhập trước thì xuất trước. Đối với công thức tính giá vốn FIFO này thì nó chỉ phù hợp đối với các mặt hàng có hạn sử dụng. Hoặc các cửa hàng điện máy, máy tính hay sử dụng, điện thoại. Công thức này rất ít dùng trong mô hình bán lẻ tạp hóa, vì việc tính toán dữ liệu rất rắc rối và gặp nhiều phức tạp.
Khi giá tăng, giá vốn hàng bán thấp hơn, kết quả dựa theo phương pháp FIFO. Điều này xảy ra trong điều kiện lạm phát, làm tăng lợi nhuận ròng và kết quả là mức đóng thuế TNDN cao hơn.
Công thức tính LIFO (Nhập sau xuất trước) phổ biến hiện nay
Ngày nay, rất ít nước sử dụng cách tính theo công thức LIFO (nhập sau xuất trước). Giờ chỉ còn 2 nước Mỹ với Nhật chấp nhận cách tính này. Tuy nhiên, tại Mỹ Hội đồng chuẩn mực kế toán quốc tế (IASB) đã phủ nhận điều này. Họ cho rằng công thức tính giá vốn hàng bán LIFO thiếu sự chính xác.
Nhược điểm cụ thể trong cách tính giá vốn hàng bán LIFO là định giá hàng tồn kho không đáng tin cậy. Đối với trường hợp hàng tồn kho là sản phẩm hàng hóa đã cũ và có giá trị lỗi thời so với giá hiện hành.
Công thức tính Bình quân gia quyền chính xác
Theo cách tính này, mỗi lần nhập hàng thì giá vốn sẽ được tính lại dựa theo công thức như sau:
MAC = ( A + B ) / C
Với :
MAC : Giá vốn hàng bán của sản phẩm hàng hóa được tính theo bình quân tức thời
A : Giá trị kho hiện tại trước khi nhập = Tồn kho trước khi nhập * giá MAC trước khi nhập
B : Giá trị kho nhập mới = Sản phẩm tồn nhập mới * giá nhập kho đã phân bổ chi phí
C : Tổng tồn = Tồn trước khi nhập + tồn sau khi nhập
Với phương pháp tính bình quân gia quyền, các thông tin số hàng tồn kho của bạn cần đảm bảo chính xác tuyệt đối. Bởi khi số lượng hàng hóa tồn kho sai, sẽ dẫn đến cả tử số và mẫu số đều sai. Và khi giá vốn hàng bán sai thì sẽ không thể tính giá trị tồn kho và lãi gộp chính xác.
Lời kết
Qua bài viết, các bạn có thể thấy giá vốn hàng bán là một trong những yếu tố quan trọng trong quá trình kinh doanh. Hy vọng rằng những thông mà chúng tôi chia sẻ giúp các bạn hiểu và nắm rõ hơn về giá vốn bán hàng, công thức tính của nó. Cảm ơn các bạn đã theo dõi bài viết “ Giá vốn hàng bán là gì? Công thức tính giá vốn hàng bán” của chúng tôi.
